Posts

Showing posts from September, 2012

अध्याय – १५ उपकल्पनीय/कल्पनाध्याय

                        चरक संहिता सूत्रस्थान अध्याय – १५ उपकल्पनीय/कल्पनाध्याय Ref.- Ø आतुरालय Ø संभार द्रव्य प्रकरण- उद्देश्य – वमन विरेचन व्यापद् प्रतिकारार्थ Ø “तुल्यं भवति ज्ञानं अज्ञानेनं इति । Ø सर्वकर्मणा सिद्धि- सम्यक् प्रयोग निमित्ता Ø व्यापद् – असम्यक् प्रयोग निमित्त Ø वमन विरेचन प्रकरण (सूत्र स्थान ) वमन रोगी- सुखोषितं,सुप्रजीर्ण भक्तं,शिरःस्नात्,अनुलिप्तगात्रं मदनफल कषाय की मात्रा – “प्रतिपुरुषमपेक्षितव्यानि”                                     ( काश्यप- २ अंजलि, ३ अंजलि, ४ अंजलि –क्रमशः-हीन,मध्यम,उत्तम मात्रा) कषायपान उपरान्त – मूहुर्तमनुकांक्षेत् वमन प्रक्रिया प्रासंगिक लक्षण- ü स्वेदप्रादुर्भावेण     -     ...