अनुमान द्वारा ज्ञेय विषय-


अनुमान द्वारा ज्ञेय विषय-
अग्नि-जरणशक्त्या
बलं – व्यायामशक्त्या
भयं – विषादेन                                             धैर्यं – अविषादेन
शोकं – दैन्येन                                               प्रीति – तोषेण
हर्षं – आमोदेन                                             क्रोधं – अभिद्रोहेण

रजः – संगेन                                           द्वेषं – प्रतिषेधेन
मोहं – अविज्ञानेन                                      विज्ञानं – व्यवसायेन                    मेधां – ग्रहणेन
संज्ञा – नामग्रहणेन                                      स्मृति – स्मरणेन                         श्रद्धां – अभिप्रायेन

शीलं – अनुशीलेन                         मनो – अर्थव्यभिचरणेन
अमलं सत्त्वं – अविकारेण                अवस्थानं – अविप्रमणेन
उपधिं – अनुबन्धेन                         धृति – अलौल्येन                      वीर्यं – उत्थानेन
आयुषः – क्षयमरिष्टैः                       वश्यतां – विधेयतया                   ह्यियं – अपत्रपणेन

उपस्थितश्रेयस्त्वं – कल्याणाभिनिवेशेन
दोषप्रमाणविशेषं – अपचारविशेषेण
गूढलिंगं – व्याधिउपशयानुपशयाभ्यां                                     श्रोत्रादीनि – शब्दाद्यर्थग्रहणेन
वयोभक्तिसात्म्यव्याधिसमुत्थानानि – कालदेशोपशयवेदनाविशेषेण

                                      अनुमान परिप्रश्नेन – ग्रहण्यास्तु मृदुदारुणत्वं,
                                                                   स्वप्नदर्शनंभिप्रय,
                                                                   द्विष्ट इष्ट सुखदुःखानि 

Comments

Popular posts from this blog

चरक सूत्रस्थान अध्याय -१० महाचतुष्पाद

जान्तव द्रव्य

अध्याय -29 दशप्राणायतनीय